INTERNET- XIZMATLAR VA ELEKTRON BIZNES TIZMLARIDA XAVFSIZLIK MUAMMOLARI
Keywords:
Hakerlik,Kiber-hujumlar, Xavfsizlik protokollari. Nukuslik va yopishmaslik, Shaxsiy ma'lumotlarning himoyalash, Xavfsizlik siyosati, Identifikatsiya va autentifikatsiya,Shifrlash, Botnetlar, Xavfsizlik ta'limi, Xavfsizlik tahlil va taqdimoti, Xavfsizlik nukusligi,Ma'lumotlarni to'g'ridan-to'g'ri amalga oshirish,Xavfsizlikning darajasi, Xavfsizlikning echim topishiAbstract
Internet-xizmatlar va elektron bines tizmlarida xavfsizlik muammolari barcha dunyoning muhim muammolaridan biridir. Internet va elektron bines tizmlar o'z faoliyati davomida xavfsizlikni ta'minlash uchun ko'p qatlamli usullarni o'z ichiga olgan bo'lsa ham, hozirgi zamonaviy texnologiyalar hamkorlik qilish va ma'lumotlarni himoya qilish uchun katta imkoniyatlar taqdim etadi.
Xavfsizlik muammolari boshqarishning asosiy sabablari o'zgaruvchan va kuchayuvchan bo'lishi, tarmoq xavfsizlik protokollaridagi nukuslik va yopishmasliklar, xavfsizlikning yuqori darajada yetarli bo'lmagani, shaxsiy ma'lumotlarni himoya qilmaganlik, hakerlik va kiber-hujumlar, botnetlar va yomonligi ortib borgan sayyohliklar kabi sabablarga qarshi kelib chiqadi.
Hozirgi texnologik imkoniyatlar bilan ham shaxsiy ma'lumotlarni himoya qilish uchun muhim tahlil va kengaytirilgan qo'llanmalar mavjud. Bu qo'llanmalar orqali tarmoq protokollaridagi nukusliklar, xavfsizlik ko'rsatkichlari, identifikatsiya va autentifikatsiya usullari, shifrlash va shifrlashni yechish, dasturlar va tizimlarni yangilashlarini ta'minlash uchun xavfsizlikning qanday ta'minlanganligi, hujumning aniqlash va ta'lim qilish, xavfsizlik holatlarida ishlash va rivojlantirish uchun ko'p qatlamli usullar bilan ta'minlanadi.
Bundan tashqari, shaxsiy xavfsizlikning amaliy komponentlari ham mavjud. Bu komponentlarning biri - foydalanuvchilarning xavfsizlik sohalarida xavfsizlik siyosatlarini o'rganish va amalga oshirish imkoniyatlari. Foydalanuvchilar parollarini himoya qilish, haqiqiy foydalanuvchini aniqlovchi usullarni ishlatish, to'g'ridan-to'g'ri ma'lumotlarni kiriting va xavfsizlik sohalarida ma'lumotlarni saqlash xavfsizligini ta'minlash imkoniyatlari bilan tanishishi kerak.
Jamiyat va korporatsiyalar ham muhim xavfsizlik masalalari bilan shug'ullanadilar. Xavfsizlik kengaygan kompyuter va tarmoq vositalari, mobil qurilmalar, IoT vositalari, bulut kompyutering tizimlari
References
«Axborot texnologiyasi. Ma’lumotlami kriptografik muho- fazasi. Elektron raqamli imzoni shakllantirish va tekshirish jarayonlari» O‘zbekiston Davlat standard. 0‘z DSt 1092:2005.
«Axborot texnologiyasi. Axborotlami kriptografik muhofazasi. Ma’lumotlami shifrlash algoritmi» 0‘zbekiston Davlat standard. 0‘zDSt 1105:2006
«Axborot texnologiyasi. Ochiq tizimlar o‘zaro bogMiqligi. Elek tron raqamli imzo ochiq kaliti sertifikati va atribut sertifikatining tuzil- masi» 0‘zbekiston Davlat standarti. 0‘zDSt 1108:2006.
С.В. Симонов. Анализ рисков в информационнмх систе- мах. Практические советь! // Конфидент. -2001. -№2.
S.S.Qosimov. Axborottexnologiyalari. 0‘quvqoMlanma. - T.: «Aloqachi», 2006.
S.K.G‘aniyev, M.M. Karimov. Hisoblash sistemalari va tar- moqlarida informatsiya himoyasi. Oliy o‘quv yurt.talab. uchun o‘quv qoMlanma. —Toshkent Davlat texnika universiteti, 2003.
Kosimova, A. (2022). MAIN FEATURES OF LANGUAGE LEARNING STRATEGIES. Eurasian Journal of Academic Research, 2(12), 1247-1249.
Kosimova, A. (2022). DRABBLLAR–KICHIK HAJМLI EPIK JANR. In INTERNATIONAL CONFERENCES (Vol. 1, No. 21, pp. 490-493).
Usmonova, D. S., & Muydinova, N. U. Phraseological Units with Proper Nouns in the English and Uzbek Languages. International Journal on Integrated Education, 4(2), 370-374.
Muydinova, N. (2020). DYNAMIC ACTIVITIES FOR SONG IN THE EFL CLASSROOM. In НАУКА И ТЕХНИКА. МИРОВЫЕ ИССЛЕДОВАНИЯ (pp. 11-13).
Муйдинова, Н. (2020). СОСТОЯНИЕ ВДОХНОВЕНИЯ У СПОРТСМЕНОВ. In Психологическое здоровье населения как важный фактор обеспечения процветания общества (pp. 112-113).
