ABU RAYHON BERUNIY- BUYUK SERQIRRA OLIM
Keywords:
Kitob as-saydana fit-tibb”, ”Saydana”, dorivorlik xususiyatlari Markaziy Osiyo, Xorazm, ilm-fan, mavrak, kanakunjut, dalachoy.Abstract
Ushbu maqolada Abu Rayhon Beruniyning hayot faoliyati ilm fanga qo`shgan hissasi to`g`risida batafsil ma’lumotlar berib o`tilgan. Ushbu maqolada olimning “Saydana” asarida bayon qilingan o`simliklar asosida yozilgan. Abu Rayhon Beruniyning “Dorivor o`simliklar haqida kitob”ining qo`lyozmasi XX asrning 30-yillarida Turkiyada topilgan. Asar “Saydana” nomi bilan mashhurdir. Bu asarda Beruniy Sharq, ayniqsa, Markaziy Osiyoda o`sadigan dorivor o`simliklarning to`la tasnifi berilgan. Jumladan, “Saydana” asarida 1116 turlarning dorivor xususiyatlari tavsiflangan. Shundan 750 turi o`simliklar, 101 turi hayvonlar, qolgan 255 turi minerallardir. Saydana asarining asosiy xususiyatlaridan biri shundaki unda Abu Rayhon Beruniy dorishunoslik o`zi alohida fan bo`lishligini ta’kidlab, shu bilan farmokolgiya fanini asoslaydi. Qizig`i shundaki, Beruniy “Saydana” asarida mingdan ortiq dorivor moddalar nomini 30 tilda yozib chiqqan.
References
Sobirov R.R., Xolmatov X.X., Sobirov R.S. “Beruniy shifobaxsh giyohlar haqida ”. Urganch. 1993 yil. B-3.
Mamanov.N., Hojeboyeva.A., Yo`ldoshev.S., Falsafa.-T.:Sharq, 2005 B-66.
Sobirov R.R., Xolmatov X.X., Sobirov R.S. “Beruniy shifobaxsh giyohlar haqida ”. Urganch. 1993 yil. B-4.
Po`latova D., Qodirov M., Ahmedova M., Sulaymoniv J. Yangi va eng yangi davr Sharq falasafasi. -T .:TDSHI, 2013.
Bobojonova D., M.Abdurasulov. “Abadiyat farzandlari”. 2009. Xorazm Ma’mun akademiyasi nashriyoti. 2009.
Irisov.A., Abu Rayhon Beruniyning “Hindiston“ asari. Tanlangan asarlar. II tom. Toshkent. 1965. B-33.
Po`latova D.,Qodirov M., Ahmedova M., Sulaymoniv J.Yangi va eng yangi davr Sharq falasafasi.-T.:TDSHI, 2013.B-332
